Uboga uliczka, zamieszkana przeważnie przez Żydów, zapchana jest — jak wczoraj jeszcze Kuty — wozami polskimi różnego typu. Ludzie niewyspani, pomęczeni gnieżdżą się jeszcze wewnątrz aut, wielu jednak powyłaziło już na zewnątrz. [...] W pewnym momencie ukazuje się i działać zaczyna rumuński Czerwony Krzyż. Panie z opaskami na rękach wynoszą z najbliższych domów tace. Chleb z masłem, pokrajany na duże kawałki biały ser. Będzie też gorące mleko dla dzieci. Dla dorosłych herbata. Wynoszą ją w konewkach, rozlewają do dzbanuszków i blaszanych kubków. Zbliżają się i do mnie. Dziękuję — czuję, jak coś mocno ściska mnie za gardło. Roztkliwiam się, taka nagła, gwałtowna zmiana! [...]
Jedni sięgają po posiłek gestem niepewnym, w zażenowaniu czy zakłopotaniu, czasami szepcząc wyrazy francuskiego podziękowania, częściej jednak bez słowa — w posępnym milczeniu. Inni zbyt hałaśliwie okazują swą radość i wdzięczność. [...]
Na placu — niedaleko stąd — Rumuni rozbrajają naszych żołnierzy. [...] Rozbrojonych ładują do polskich samochodów i wywożą w niewiadomym kierunku. [...] Podnosi się gorycz i żal do Rumunów. Czy nasz „sojusznik” nie może się zachować wobec nas — inaczej? [...] Żołnierza, który ma iść na zachód – bić się we Francji, rozbrajają tu i wywożą!... Gdzie?
Rumunia, Starożyniec, 18 września
Władysław Pobóg-Malinowski, Na rumuńskim rozdrożu. Fragmenty wspomnień, Warszawa 1990.
SPD chce pertraktować z polskimi komunistami o nowej doktrynie wojskowej. [...] W poniedziałek lecą z Warszawy do Bonn polscy komuniści, żeby naradzać się z zachodnioniemieckimi socjaldemokratami, co ma w praktyce oznaczać „strukturalna gotowość do nieatakowania”. [...] Jak to jest trudne, przekonała się delegacja SPD z [Hansem-Jochenem] Voglem w Warszawie [...]. Dopiero po interwencji szefa partii Wojciecha Jaruzelskiego, polscy parlamentarzyści gotowi byli wpisać do protokołu tę „gotowość” [...]. „To musi być — mówi Vogel — niełatwe dla generała, by wyobrazić sobie, że cały sprzęt wojenny może się przydać tylko do obrony”.
19 października
Zbigniew Gluza, Dekada polsko-niemiecka, „Karta” nr 39, 2003.